Dane podstawowe

Ruiny zamku w Czchowie stoją na zalesionym wzgórzu nad Dunajcem nie daleko rynku miejskiego. Kiedyś zamek zajmował cały wierzchołek tego wzgórza i składał się przede wszystkim z wysokiej baszty obronnej, baszty bramnej do której prowadził most zwodzony i skrzydła mieszkalnego. Całość otoczona była murem. Obecnie zachowana jest tylko okrągła baszta wraz ze zrekonstruowaną przybudówką oraz odsłonięte fundamenty murów o grubości 1,2 m. Czterokodygnacyjna niegdyś baszta zbudowana z głazów piaskowych miała wysokość 20 m i średnicę 12,5 m. Ciekawostką jest że jej wyższa cześć była ośmiokątna co widać i dziś, choć brakuje górnej kondygnacji. Kilka metrów nad ziemią znajduje się otwór, który był pierwotnym wejściem - prowadziły do niego drewniane schody. Wzgórze zamkowe zostało niedawno gruntownie przebadane, odnaleziono sporo ceramiki z XIV w., przedmioty metalowe, topory. Zobaczyć je można na wystawie poświęconej zamkowi w rynku. Obecnie zamek jest jest otwarty dla zwiedzajacychw.2004 roku prezszedl druntowną renowację.

Historia

Wieża obronna w Czchowie powstała prawdopodobnie jeszcze w końcu XIII w. z rozkazu króla Wacława II. Dopiero za Władysława Łokietka rozpoczęto budowę pełnego założenia zamkowego. Zamek przez wieki był siedzibą administartora dóbr królewskich - starostwa czchowskiego.

Zamek zbudowany na początku XIV w. na miejscu wcześniejszego grodu (wspominanego już w 1288 r.), wymieniany był w źródłach w 1356 i 1363 roku i stanowił początkowo siedzibę burgrabiego (w Polsce był to zastępca kasztelana lub starosty). W czasie panowania Kazimierza Wielkiego warownię umocniono by mogła tym bardziej bronić ważnego szlaku handlowego wiodącego z Węgier do Krakowa i słynącego głównie z transportu przedniego wina (źródła z 1327 r. wspominają o komorze celnej w Czchowie, założonej dla towarów przywożonych z Węgier). Zamek przez kolejne wieki spełniał różne funkcje, stając się także m.in. szlacheckim więzieniem. W 1928 r. wykonano prace konserwatorskie, podczas których przykryto wieżę stropem żelbetowym. W latach 1966-67 przeprowadzono badania archeologiczne (pod kier. Andrzeja Żakiego) w trakcie, których odkryto fundamenty budynku mieszkalnego i fragmenty murów obwodowych.

Architektura

Założony na planie wydłużonego wieloboku zamek posiadał jedną cylindryczną wieżę, a główny wjazd prowadził od strony północnej. Kamienny donżon, aktualnie wysoki na 20 m i mieszczący cztery kondygnacje, założony był na planie koła o średnicy ponad 12 m. Wejście do niego wiodło przez otwór umieszczony około 4 m nad ziemią. Zwieńczenie wieży było pierwotnie ośmioboczne, nie dotrwało jednak do naszych czasów, choć jego część istniała jeszcze w XIX w. Całości budowli dopełniał dwuizbowy dom mieszkalny, znajdujący się na północny - wschód od wieży.
PLAN ZAMKU.
1 - wieża,
2 - mur obwodowy,
3 - baszta bramna,
4 - budynek mieszkalny,
5 - niewielkie skrzydło południowe,
6 - przybudówka przy wieży,
7 - podjazd do bramy

Dziś

Dziś zamek "lekko" odnowiony stoi juz tylko na straży Dunajca., arytystycznemu oświetleniu. Zamek jest udostępniony do zwiedzania,wybudowno parking, oraz poprawiono dojscie schodami do baszty. W zamku przedstawnione są dzieje zakmu i okolic Czchowa.

Dojazd

Jadąc z Brzeska do Nowego Sącza drogą nr 75 wieżę widać na wzniesieniu po prawej stronie przy głównej drodze. Trzeba wówczas przed nią skręcić w prawo, zaparkować przy cmentarzu i udać się schodami w górę.

Atrakcje

Podczas sezonu turystycznego Zamek czynny: od 1 maja do 31 października,w maju codziennie w godz. od 10.00 do 17.00., w czerwcu, lipcu, sierpniu w godz. 10.00-19.00, w wrześniu od 10.00 – 17.00. W październiku czynna w soboty i niedziele od 10.00 do 16.00, a w dni powszednie od 8.00 do 16.00 - po wcześniejszym uzgodnieniu klucze w Miejskim Ośrodku Kultury (tel. (014) 66 35 230). Turyści na zamku otrzymają wszelakie informacje turystyczne, mogą się zaopatrzyć w wiele różnorodnych pamiątek (foldery, kubki, kartki pocztowe, książki, obrazki, itp.) Na zamku w budynku strażnika umiejscowiona jest wystawa archeologiczna na którą składają się eksponaty znalezione podczas badań archeologicznych prowadzonych na naszym wzgórzu oraz makieta przedstawiająca zamek.